Da bi se postigli ciljevi EU za smanjenje emisija i dostigla klimatska neutralnost do 2050. godine, nekoliko država članica uvelo je politike i poreske olakšice za promociju tehnologija čiste energije. Toplotne pumpe, kao sveobuhvatno rješenje, mogu osigurati udobnost u zatvorenom prostoru, a istovremeno podstiču proces dekarbonizacije kroz integraciju obnovljivih izvora energije. Uprkos njihovoj značajnoj strateškoj vrijednosti, visoki troškovi kupovine i instalacije ostaju prepreka za mnoge potrošače. Kako bi se podstakli ljudi da odaberu ove sisteme umjesto tradicionalnih kotlova na fosilna goriva, važnu ulogu mogu igrati i politike na evropskom nivou i nacionalne politike i poreske olakšice.
Sveukupno, Evropa je povećala svoje napore u promociji održivih tehnologija u sektoru grijanja i hlađenja, smanjujući upotrebu fosilnih goriva putem poreskih olakšica i politika. Ključna mjera je Direktiva o energetskim performansama zgrada (EPBD), poznata i kao direktiva o "zelenim domovima", koja će, počevši od 1. januara 2025. godine, zabraniti subvencije za kotlove na fosilna goriva, a umjesto toga će se fokusirati na ugradnju efikasnijih toplotnih pumpi i hibridnih sistema.
Italija
Italija je promovisala razvoj toplotnih pumpi kroz niz poreskih olakšica i programa podrške, značajno jačajući svoje fiskalne politike za energetsku efikasnost i dekarbonizaciju u stambenom sektoru od 2020. godine. Prema nacrtu budžeta za 2024. godinu, poreske olakšice za energetsku efikasnost za 2025. godinu su sljedeće:
Ekobonus: Produžen na tri godine, ali sa smanjenom stopom odbitka (50% u 2025., 36% u 2026-2027.), pri čemu maksimalni iznos odbitka varira u zavisnosti od konkretne situacije.
Superbonus: Zadržava stopu odbitka od 65% (prvobitno 110%), koja se primjenjuje samo na specifične scenarije kao što su stambene zgrade, pokrivajući troškove zamjene starih sistema grijanja efikasnim toplotnim pumpama.
Conto Termico 3.0: Ciljajući na adaptaciju postojećih zgrada, podstiče upotrebu sistema grijanja na obnovljive izvore energije i efikasne opreme za grijanje.
- Druge subvencije, kao što je "Bonus Casa", također pokrivaju sisteme za proizvodnju energije iz obnovljivih izvora, poput fotonaponskih panela.
Njemačka
Nakon rekordne 2023. godine, prodaja toplotnih pumpi u Njemačkoj pala je za 46% u 2024. godini, ali je došlo do porasta potreba za finansiranjem, s preko 151.000 odobrenih zahtjeva. Industrijska udruženja očekuju oporavak tržišta i planiraju započeti s raspodjelom subvencija 2025. godine.
BEG program: Uključujući KfW-ov projekat razmjene toplote, biće "kontinuirano efektivan" od početka 2025. godine, podržavajući adaptaciju postojećih zgrada na sisteme grijanja na obnovljive izvore energije, sa stopama subvencija do 70%.
Subvencije za energetsku efikasnost: Pokrivaju toplotne pumpe koje koriste prirodna rashladna sredstva ili geotermalnu energiju; subvencije za ubrzanje klimatskih promjena usmjerene su na vlasnike kuća koji zamjenjuju sisteme fosilnih goriva; subvencije vezane za prihod primjenjuju se na domaćinstva s godišnjim prihodom manjim od 40.000 eura.
- Ostali podsticaji uključuju subvencije za optimizaciju sistema grijanja (BAFA-Heizungsoptimierung), zajmove za duboku rekonstrukciju (KfW-Sanierungskredit) i subvencije za nove zelene zgrade (KFN).
Španija
Španija ubrzava promociju čistih tehnologija kroz tri mjere:
Odbitak poreza na dohodak građana: Od oktobra 2021. do decembra 2025. godine, dostupan je odbitak od investicije od 20% do 60% (do 5.000 eura godišnje, sa kumulativnim maksimumom od 15.000 eura) za instalacije toplotnih pumpi, za koje su potrebna dva certifikata o energetskoj efikasnosti.
Plan urbane obnove: Finansiran od strane NextGenerationEU, pruža subvencije za troškove instalacije do 40% (sa ograničenjem od 3.000 eura, a osobe sa niskim primanjima mogu dobiti 100% subvencije).
Porezne olakšice za imovinu: Odbitak od investicije od 60% (do 9.000 eura) dostupan je za cijele nekretnine, a 40% (do 3.000 eura) za porodične kuće.
Regionalne subvencije: Dodatno finansiranje mogu obezbijediti autonomne zajednice.
Grčka
Plan "EXOIKonOMO 2025" smanjuje potrošnju energije kroz sveobuhvatne adaptacije zgrada, pri čemu porodice s niskim primanjima dobijaju subvencije od 75% do 85%, a ostale grupe 40% do 60%, s maksimalnim budžetom povećanim na 35.000 eura, koji pokriva izolaciju, zamjenu prozora i vrata i ugradnju toplotnih pumpi.
Francuska
Lična subvencija (Ma Prime Renov): Subvencije su dostupne za samostalne instalacije toplotnih pumpi prije 2025. godine, ali od 2026. godine potrebna su najmanje dva dodatna poboljšanja izolacije. Iznos subvencije zavisi od prihoda, veličine porodice, regije i efekata uštede energije.
Subvencije za grijanje (Coup de pouce chauffage): Dostupne su subvencije za zamjenu sistema grijanja na fosilna goriva, a iznosi se odnose na imovinu domaćinstva, veličinu i regiju.
Druga podrška: Subvencije lokalnih vlasti, smanjena stopa PDV-a od 5,5% za toplotne pumpe sa COP-om od najmanje 3,4 i beskamatni krediti do 50.000 eura.
Nordijske zemlje
Švedska prednjači u Evropi sa 2,1 milion instalacija toplotnih pumpi, nastavljajući da podržava razvoj toplotnih pumpi putem poreskog odbitka "Rotavdrag" i programa "Grön Teknik".
Ujedinjeno Kraljevstvo
Šema nadogradnje kotlova (BUS): Dodijeljen je dodatni budžet od 25 miliona funti (ukupni budžet za 2024-2025. iznosi 205 miliona funti), koji osigurava: 7.500 funti subvencija za toplotne pumpe zrak/voda/zemlja (prvobitno 5.000 funti) i 5.000 funti subvencija za kotlove na biomasu.
- Hibridni sistemi ne ispunjavaju uslove za subvencije, ali se mogu kombinovati sa subvencijama za solarnu energiju.
- Ostali podsticaji uključuju finansiranje "Eco4", nulti PDV na čistu energiju (do marta 2027.), kredite bez kamata u Škotskoj i velški "Nest Scheme".
Porezi i operativni troškovi
Razlike u PDV-u: Samo šest zemalja, uključujući Belgiju i Francusku, imaju niže stope PDV-a za toplotne pumpe nego za plinske kotlove, a očekuje se da će se ta stopa povećati na devet zemalja (uključujući UK) nakon novembra 2024.
Konkurentnost operativnih troškova: Samo sedam zemalja ima cijene električne energije manje od dvostruke cijene plina, pri čemu Latvija i Španija imaju niže stope PDV-a na plin. Podaci iz 2024. godine pokazuju da samo pet zemalja ima cijene električne energije manje od dvostruke cijene plina, što naglašava potrebu za daljnjim mjerama za smanjenje operativnih troškova toplinskih pumpi.
Fiskalne politike i mjere podsticaja koje provode države članice EU podstiču ljude na kupovinu toplotnih pumpi, koje su ključni element u energetskoj tranziciji Evrope.
Vrijeme objave: 19. septembar 2025.